Schroeven verwijderen uit een Waarschip 660
 volgens J. van de Wetering de Rooij



Deprimerende wetmatigheid:
één schroef verroest, alle schroeven verroest!
Overweeg dus alle schroeven radicaal in éénmaal te verwijderen, en dat zijn er nogal wat: 1200 bij een Waarschip 900 !!!
(maar alles is relatief: ik heb dat met, denk ik, goede argumenten niet gedaan, uitsluitend die welke uitwendig zichtbaar waren)
Techniek van het verwijderen van de schroef
Belangrijkste gereedschap bij het verwijderen van deze boosdoeners: een 16 mm gatenzaag: de schroeven worden dus niet uitgeboord maar uitgezaagd!
boormachine, gatenzaag 16mm en kruiskopschroevendraaier
closeup van een 16mm gatenzaag
Diameter van het gat

16 mm lijkt een optimale diameter voor de langsspanten van een waarschip 660: de schroef kan ruim worden ‘omzaagd’, je zaagt niet makkelijk in de schroef zelf en de diameter is niet te groot in verhouding tot de breedte van het langsspant (16.50 mm / 39 mm). Bovendien wordt eventueel roest en rot hout rond de schroef verwijderd
Centreer de  gatenzaag met de centerboor op de kruiskopschroef: laat de boor zo ver uitsteken dat de zaag het hout net raakt, boormachine een beetje rondom kantelen, zo nodig procedure herhalen met boor dieper in de gatenzaag
het gat is voorgeboord en de schroefkop is zichtbaar
Overigens: zonder deze centreerprocedure lukt het na enig oefenen ook!
diepte van het gat

Verwijder de centerboor, zaag tot een diepte van ca. 32 mm, dit is tot of net voorbij het uiteinde van de  schroef die 30 mm lang is; hierbij riskeert men niet dwars door het langsspant te zagen en er ontstaat een stevige verbinding tussen de gangen en het langsspant,  voor zover dat al van belang is, de schroeven hebben namenlijk geen constructieve functie en zijn bij de bouw geplaatst uitsluitend om de te verlijmen delen te comprimeren. Bovendien, gemak dient de mens:  de prop met schroef breekt spontaan af wanneer tot het uiteinde van de schroef wordt gezaagd, met een tang uitdraaien van prop en schroef is dan niet nodig
De schroef kan razendsnel worden uitgezaagd: de enige
beperkende factor in tijdsduur is de hitte die ontstaat en
die het hout doet verkolen, zaag dus in etappes, of  met 2 boormachines afwisselend  waarbij de
gatenzaag de gelegenheid krijgt af te koelen
niet diep genoeg geboord, schroefgat nog zichtbaar
Maak met een beitel de bodem van het blinde gat zo vlak mogelijk, verwijder ‘broos’ materiaal en zuig zaagsel met een stofzuiger weg zodat na verlijming een solide verbinding ontstaat
Te diep zagen kan ook, geen blind gat maar een echt gat in de romp, help, help,  het schip zinkt !!!: wees gerust, geen ramp, alleen wat meer werk want  twee zijden te bewerken
dwars door huid en stringer geboord
Soms, meestal echter niet, lukt het om de geroeste schroef er met een schroevendraaier uit te draaien, het gat kan dan opgeboord worden tot 10 mm waarna een standaard deuvel, verkrijgbaar in elke doe-het-zelf zaak wordt geplaatst

Materialen en bewerking
Draai een 18 mm beukenhouten stok (deuvel, meter aan één stuk) af tot 16.50 mm op een metaaldraaibank, daarmee heb je een goede passing, niet te nauw maar ook niet te ruim
1) beukenhout is een goed materiaal dat standaard wordt toegepast bij deuvels, maar b.v. grenen kan ook worden toegepast
2) voor de diameter van het gat bestaat geen standaard materiaal!!!!; zelf maken dus indien polyurethaanlijm wordt toegepast; voordeel van epoxy is dat een hele ruime passing mogelijk is en daardoor standaardmaterialen kunnen worden gebruikt b.v. 15 mm in een gat van ruim 16 mm; nadeel van epoxy: i.h.a. moeten deze lijmen verwerkt worden bij vrij hoge temperaturen (15-25oC ) die niet voorkomen in ons kouwelijke winterse onderhoudsseizoen en het hout moet een zeer lage vochtigheidsgraad hebben.
op maat draaien van beuken deuvelstaaf
Maak met een frees (dremel®) minstens 4 lengtesleuven verdeeld over de omtrek zodat de lijm achter de prop in het blinde gat weg kan, werk de scherpe randen van de sleuven bij met een halfronde vijl voor optimale afvoer (niet nodig wanneer een epoxylijm met ruime passing wordt toegepast)
sleuven frezen in beuken deuvelstaaf
deuvels klaar voor verlijming
Breng middels een stevig kwastje een 2-componenten polyurethaanlijm (Bison) in de blind eindigende gaten en op de proppen en druk de proppen er met beleid met b.v. een hamer in: beleid omdat je anders riskeert dwars door het spant heen te slaan en drukken omdat dit efficienter is dan slaan en de lijm beter uit het blinde gat wordt weggedrukt. Comprimeer na enige tijd nogmaals, een enkele prop kan weer wat naar buiten komen indien de passing wat ruim uitvalt.
deuvels in de gaten verlijmd met polyurethaan-lijm
het resultaat
Zaag de proppen af met de ‘Fein Multimaster’ en vlak voorzichtig met een lichte bandschuurmachine,
korrel 40 – 60 .
de Fein Multimaster
deuvels afgezaagd en gladgeschuurd
Eindresultaat: een w660 beter dan nieuw